Ontslag van alle rechtsvervolging t.z.v. bedreiging politieagent na aanhouding verdachte met buitensporig geweld

In een zaak waarbij een verdachte politieagenten had bedreigd nadat zij jegens hem buitensporig geweld hadden gebruikt, heeft het gerechtshof de verdachte ontslagen van alle rechtsvervolging wegens psychische overmacht. Een beroep op niet-ontvankelijkheid van het OM slaagde (helaas) niet (HR 5 januari 2016, ECLI:NL:HR:2016:9).

Casus

Het hof heeft – evenals de advocaat-generaal en de raadsvrouw – de aan het dossier toegevoegde camerabeelden van de aanhouding van verdachte bekeken. Hieruit blijkt dat verdachte in het gezicht is gespoten met pepperspray, naar de grond wordt gewerkt en vervolgens, terwijl hij voorover op zijn buik plat op de grond ligt, twee keer in zijn zij wordt gestompt door de ene verbalisant en twee keer ter hoogte van zijn hoofd dan wel nek wordt gestompt door de andere verbalisant terwijl hij op de grond ligt met zijn hoofd naar beneden.

Het hof is (evenals de rechtbank) van mening dat geen sprake is van ‘gepast geweld’ door de verbalisanten, maar dat sprake is van buitensporig geweld bij de aanhouding van deze verdachte. Het geweld is toegepast nadat verdachte al was gepeperd en op zijn knieën was gaan zitten. Juist daarna, als verdachte al plat op zijn buik op de grond ligt, blijkt uit de camerabeelden dat er op dusdanige, zoals hiervoor omschreven wijze op verdachte geweld wordt toegepast, terwijl de noodzaak daarvan op dat moment niet begrijpelijk is. Het enkele gebruik van buitensporig geweld doet echter nog geen zodanige afbreuk aan verdachtes recht op een eerlijk proces, dat daaraan de conclusie van niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie zou moeten worden verbonden.

Overwegingen hof

Het Hof heeft het bewezenverklaarde gekwalificeerd als “bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht” en de verdachte op grond van psychische overmacht niet strafbaar verklaard en hem ontslagen van alle rechtsvervolging. Het Hof heeft daartoe het volgende overwogen:
“De raadsvrouw heeft gesteld dat bij verdachte, ten gevolge van het geweld dat door de politie tijdens zijn aanhouding tegen hem is gebruikt, een dusdanige hevige gemoedsbeweging is ontstaan dat de door hem gedane uitingen dienen te worden gezien als uitlatingen van emotie en paniek en niet als daadwerkelijke bedreigingen.
Het hof gaat er – evenals de rechtbank – vanuit dat de raadsvrouw hiermee heeft bedoeld te stellen dat bij verdachte sprake is geweest van psychische overmacht en dat verdachte derhalve dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging.
Bij psychische overmacht is sprake van een uitwendige oorzaak, veroorzaakt door een van buiten de dader komende psychische drang. Deze drang moet van zodanige aard zijn dat de wilsvrijheid van de dader is aangetast en deze daaraan geen weerstand kon bieden. Als gevolg van die drang verricht de dader handelingen die hij zonder de uitgeoefende druk achterwege zou hebben gelaten.
Evenals de rechtbank is het hof van oordeel dat aannemelijk is dat de hiervoor omschreven gang van zaken bij de aanhouding van verdachte (het toegepaste buitensporige geweld en het daardoor ontstane letsel) bij hem een dusdanige psychische toestand heeft teweeg gebracht dat hij daarna (in de politieauto, ten tijde van de door hem geuite bedreigingen) onderhevig is geweest aan een drang waaraan hij redelijkerwijs geen weerstand kon bieden. Weliswaar zat verdachte op het moment dat hij verbalisant [betrokkene 1] bedreigde al in de politieauto, maar hij was wel dusdanig onder de indruk van hetgeen daar direct aan vooraf was gegaan dat hij in zijn emotie niet meer in staat was de ene agent (die betrokken was bij de aanhouding) te onderscheiden van de andere (die hem de gordel om deed). Uit het proces-verbaal blijkt ook dat verdachte in de veronderstelling verkeerde dat de verbalisant tegen wie hij bedreigingen uitte, de verbalisant was die even daarvoor fors geweld tegen hem had gebruikt. De uitingen van verdachte hielden derhalve ook naar het oordeel van het hof duidelijk verband met het tegen verdachte gebruikte geweld. Het beroep op psychische overmacht slaagt.

< Terug naar Bedreiging
Direct contact met een advocaat?
Meld gratis en vrijblijvend uw zaak aan.
Zaak aanmelden